Nasz Patron

"przez piękno przyrody do miłości ojczyzny"

BERNARD CHRZANOWSKI (1861 - 1944), Patron Oddziału Poznańskiego PTTK od 15.06.1972 roku

Bernard Chrzanowski, herbu Nowina, urodził się 27 lipca 1861 roku w Wojnowicach. Jego ojciec Kazimierz był zarządcą dóbr Rogera hrabiego Raczyńskiego. Matka Bronisława była córką słynnego skrzypka Karola Lipińskiego. W domu Chrzanowskich panowała atmosfera polskości i patriotyzmu. Bernard początkowo uczył się w domu. Po śmierci ojca przeniósł się z matką do Poznania, gdzie ukończył Gimnazjum Świętej Marii Magdaleny. Następnie studiował w Krakowie i Berlinie.

Romantyk z charakteru ale pozytywista z przekonań, był jednym z czołowych polskich działaczy politycznych i kulturalno-oświatowych w zaborze pruskim, wielkim zwolennikiem pracy organicznej, wpływowym przedstawicielem ziem zachodnich w ruchu niepodległościowym. Uosabiał najlepsze cechy Wielkopolanina: patriotyzm, prawość, rzetelność, humanitaryzm, życzliwość wobec ludzi, szerokie horyzonty intelektualne, poczucie odpowiedzialności i zdolność do kompromisu.

Był wielkim miłośnikiem kaszubskiego wybrzeża. Owocem tych zainteresowań stał się "Przewodnik po Kaszubach", a nieco później niewielka książeczka "Na kaszubskim brzegu". Nazywano go "odkrywcą Kaszub dla Wielkopolski", a także Chałubińskim polskiego wybrzeża. Bardzo lubił nadmorskie krajobrazy, chociaż wiele w życiu podróżował, ziemię kaszubską uważał za najpiękniejszą i najbardziej polską. Po latach spoczął na kaszubskiej ziemi. Spełniło się w ten sposób jego ostatnie marzenie.

Z okazji obchodów 100-lecia Krajoznawstwa i Turystyki w 2013 roku został upamiętniony symbolicznym głazem, usytuowanym przy Szkole Podstawowej w Wojnowicach, noszącej od 1988 roku jego imię. Napis na głazie jest próbą krótkiej charakterystyki tej niezwykłej postaci.

BERNARD CHRZANOWSKI 1861 - 1944
Urodzony w Wojnowicach, Syn Ziemi Opalenickiej
Założyciel i Prezes Towarzystwa Krajoznawczego w Poznaniu w 1913 r.
Podsekretarz Stanu Ministerstwa Byłej Dzielnicy Pruskiej 1919 – 1920
Współzałożyciel i Prezes Poznańskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego 1921 - 1926
Kurator Okręgu Szkolnego Poznańskiego 1921 - 1928
Publicysta, literat - propagator krajoznawstwa i idei ochrony przyrody
Senator II RP 1935 - 1938
Patron Szkoły Podstawowej w Wojnowicach
Wojnowice 14.06.2013 roku.

Ponadto Bernarda Chrzanowskiego upamiętnia wizerunek na Głazie Pamięci na Wzgórzu Świętego Wojciecha poświęconemu prekursorom krajoznawstwa, turystyki i przewodnictwa w Wielkopolsce, tablica pamiątkowa upamiętniająca założenie w 1913 roku Towarzystwa Krajoznawczego w Poznaniu, którego był założycielem i pierwszym prezesem, szlak turystyczny (znaki żółte) w Wielkopolskim Parku Narodowym prowadzący z Puszczykowa przez Jarosławiec do Puszczykówka oraz ścieżka rowerowa z Opalenicy do Sielinka.

Bernard Chrzanowski został wysiedlony do Warszawy 16 XII 1939 r. przez niemieckie władze okupacyjne. W zimnym mieszkaniu warszawskim przeżył całą okupację. Tuż przed wybuchem powstania warszawskiego przeprowadził się do Konstancina, tam zmarł 12 grudnia 1944 roku. Pochowany został na cmentarzu w niedalekim Skolimowie. Z okazji 125. rocznicy urodzin i 60-lecia nadania Gdyni praw miejskich, z inicjatywy Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, jego prochy przeniesiono na cmentarz oksywski w Gdyni. Uroczystość odbyła się 27 lipca 1986 roku, za przyzwoleniem córki Anny Drążkiewiczowej. Bernard Chrzanowski po latach spoczął na ziemi kaszubskiej. Spełniło się w ten sposób jego ostatnie marzenie.

W naszej działalności turystycznej i krajoznawczej, postać Bernarda Chrzanowskiego, jego idee, powinny być bardziej eksponowane, propagowane w czasie naszych imprez.