Nasz Patron

"przez pi臋kno przyrody do mi艂o艣ci ojczyzny"

BERNARD CHRZANOWSKI (1861 - 1944), Patron Oddzia艂u Pozna艅skiego PTTK od 15.06.1972 roku

Bernard Chrzanowski, herbu Nowina, urodzi艂 si臋 27 lipca 1861 roku w Wojnowicach. Jego ojciec Kazimierz by艂 zarz膮dc膮 d贸br Rogera hrabiego Raczy艅skiego. Matka Bronis艂awa by艂a c贸rk膮 s艂ynnego skrzypka Karola Lipi艅skiego. W domu Chrzanowskich panowa艂a atmosfera polsko艣ci i patriotyzmu. Bernard pocz膮tkowo uczy艂 si臋 w domu. Po 艣mierci ojca przeni贸s艂 si臋 z matk膮 do Poznania, gdzie uko艅czy艂 Gimnazjum 艢wi臋tej Marii Magdaleny. Nast臋pnie studiowa艂 w Krakowie i Berlinie.

Romantyk z charakteru ale pozytywista z przekona艅, by艂 jednym z czo艂owych polskich dzia艂aczy politycznych i kulturalno-o艣wiatowych w zaborze pruskim, wielkim zwolennikiem pracy organicznej, wp艂ywowym przedstawicielem ziem zachodnich w ruchu niepodleg艂o艣ciowym. Uosabia艂 najlepsze cechy Wielkopolanina: patriotyzm, prawo艣膰, rzetelno艣膰, humanitaryzm, 偶yczliwo艣膰 wobec ludzi, szerokie horyzonty intelektualne, poczucie odpowiedzialno艣ci i zdolno艣膰 do kompromisu.

By艂 wielkim mi艂o艣nikiem kaszubskiego wybrze偶a. Owocem tych zainteresowa艅 sta艂 si臋 "Przewodnik po Kaszubach", a nieco p贸藕niej niewielka ksi膮偶eczka "Na kaszubskim brzegu". Nazywano go "odkrywc膮 Kaszub dla Wielkopolski", a tak偶e Cha艂ubi艅skim polskiego wybrze偶a. Bardzo lubi艂 nadmorskie krajobrazy, chocia偶 wiele w 偶yciu podr贸偶owa艂, ziemi臋 kaszubsk膮 uwa偶a艂 za najpi臋kniejsz膮 i najbardziej polsk膮. Po latach spocz膮艂 na kaszubskiej ziemi. Spe艂ni艂o si臋 w ten spos贸b jego ostatnie marzenie.

Z okazji obchod贸w 100-lecia Krajoznawstwa i Turystyki w 2013 roku zosta艂 upami臋tniony symbolicznym g艂azem, usytuowanym przy Szkole Podstawowej w Wojnowicach, nosz膮cej od 1988 roku jego imi臋. Napis na g艂azie jest pr贸b膮 kr贸tkiej charakterystyki tej niezwyk艂ej postaci.

BERNARD CHRZANOWSKI 1861 - 1944
Urodzony w Wojnowicach, Syn Ziemi Opalenickiej
Za艂o偶yciel i Prezes Towarzystwa Krajoznawczego w Poznaniu w 1913 r.
Podsekretarz Stanu Ministerstwa By艂ej Dzielnicy Pruskiej 1919 - 1920
Wsp贸艂za艂o偶yciel i Prezes Pozna艅skiego Oddzia艂u Polskiego Towarzystwa Tatrza艅skiego 1921 - 1926
Kurator Okr臋gu Szkolnego Pozna艅skiego 1921 - 1928
Publicysta, literat - propagator krajoznawstwa i idei ochrony przyrody
Senator II RP 1935 - 1938
Patron Szko艂y Podstawowej w Wojnowicach
Wojnowice 14.06.2013 roku.

Ponadto Bernarda Chrzanowskiego upami臋tnia wizerunek na G艂azie Pami臋ci na Wzg贸rzu 艢wi臋tego Wojciecha po艣wi臋conemu prekursorom krajoznawstwa, turystyki i przewodnictwa w Wielkopolsce, tablica pami膮tkowa upami臋tniaj膮ca za艂o偶enie w 1913 roku Towarzystwa Krajoznawczego w Poznaniu, kt贸rego by艂 za艂o偶ycielem i pierwszym prezesem, szlak turystyczny (znaki 偶贸艂te) w Wielkopolskim Parku Narodowym prowadz膮cy z Puszczykowa przez Jaros艂awiec do Puszczyk贸wka oraz 艣cie偶ka rowerowa z Opalenicy do Sielinka.

Bernard Chrzanowski zosta艂 wysiedlony do Warszawy 16 XII 1939 r. przez niemieckie w艂adze okupacyjne. W zimnym mieszkaniu warszawskim prze偶y艂 ca艂膮 okupacj臋. Tu偶 przed wybuchem powstania warszawskiego przeprowadzi艂 si臋 do Konstancina, tam zmar艂 12 grudnia 1944 roku. Pochowany zosta艂 na cmentarzu w niedalekim Skolimowie. Z okazji 125. rocznicy urodzin i 60-lecia nadania Gdyni praw miejskich, z inicjatywy Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, jego prochy przeniesiono na cmentarz oksywski w Gdyni. Uroczysto艣膰 odby艂a si臋 27 lipca 1986 roku, za przyzwoleniem c贸rki Anny Dr膮偶kiewiczowej. Bernard Chrzanowski po latach spocz膮艂 na ziemi kaszubskiej. Spe艂ni艂o si臋 w ten spos贸b jego ostatnie marzenie.

W naszej dzia艂alno艣ci turystycznej i krajoznawczej, posta膰 Bernarda Chrzanowskiego, jego idee, powinny by膰 bardziej eksponowane, propagowane w czasie naszych imprez.